Poradnictwo jest formą niesienia pomocy człowiekowi w sytuacjach trudnych, w rozwiązywaniu problemów. Oddział Psychologii Doradczej przy Amerykańskim Towarzystwie Psychologicznym definiuje poradnictwo jako „…pomaganie poszczególnym jednostkom w pokonywaniu przeszkód znajdujących się na drodze do ich osobistego rozwoju (…) oraz w optymalnym pobudzaniu indywidualnych źródeł tego rozwoju…” (Murgatroyd, 2000, s.16). Dla A. Jones poradnictwo to „… proces ułatwiający poszczególnym osobom pogodzenie się z własnym życiem – takim jakim ono jest – a w ostatecznym rachunku pomagający osiągnąć większą dojrzałość poprzez nauczenie się brania odpowiedzialności i podejmowania decyzji za samego siebie…” (Murgatroyd, 2000, s.17).

Zasadnym wydaje się używanie terminu poradnictwo społeczne w odniesieniu do realizacji celów terapeutycznych i profilaktyczno-promocyjnych związanych z rozwiązywaniem życiowych problemów jednostki, zwłaszcza wykraczających poza deficyty informacyjne pojawiające się  np. w ramach aktywności profesjonalnej (poradnictwo społeczne w odróżnieniu od  prawnego, finansowego, podatkowego, rolniczego itd.)

Poradnictwo społeczne posługuje się instrumentami psychopedagogicznymi dla rozwiązywania różnych problemów człowieka. Zarówno etiologia, jak i symptomatologia tych problemów nie jest  jednolita (różnorodność natężenia i przebiegu), podobnie zróżnicowane są zasoby, jakimi dysponują  i które uruchamiają  w sytuacjach trudnych dotknięte nimi osoby. Poradnictwo może wspomagać jednostki i grupy osób w sytuacjach, w których owe zasoby są  nie wystarczające lub nieadekwatne, co we współczesnej  skomplikowanej rzeczywistości jest szczególnie częste.

Obecnie bowiem, człowiek wielokrotnie stając przed problemami, jakie niesie nieprzejrzysta, nieprzewidywalna rzeczywistość, pozbawiony tradycyjnych więzi społecznych, wobec ambiwalencji niepewności i ryzyka  zmuszony jest do redefinicji swojej tożsamości, i permanentnego poszukiwania odpowiedzi na pytania o to kim być, jaką tożsamość obrać? (Bauman, Malewski, Melosik).  To rodzi w powszechnym odczuciu duże zapotrzebowanie na wszelkiego rodzaju pomoc i wsparcie ze strony profesjonalnych doradców. Ich zadaniem staje się tłumaczenie współczesnego świata, wspomaganie emocjonalne, przyczynianie się do zmiany społecznej niepewności i nieprzewidywalności  w egzystencjalną pewność i równowagę,  niesienie pomocy o charakterze instrumentalnym i rzeczowym. Coraz szersze kręgi osób poszukują porady, wsparcia, pomocy, a poradnictwo nieprofesjonalne i instytucjonalne wpisuje się w horyzont przemian społeczno-edukacyjnych końca XX wieku i przełomu stulecia.

Głównym jego zadaniem staje się obecnie towarzyszenie człowiekowi w biegu życia, w jego drodze rozwojowej w celu zwiększenia roli jego wewnętrznej motywacji, dostarczenia informacji, wspomagania w realizacji wyzwań.

O zapotrzebowaniu na poradnictwo świadczy jego żywiołowy, spontaniczny rozwój w naszym kraju w okresie transformacji kulturowo-gospodarczych (nie zawsze uwzględniający standardy jego uprawiania).