Sylwetka absolwenta studiów pedagogicznych jest zgodna z założeniami opracowanymi przez Radę Główną Szkolnictwa Wyższego oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego i zasadami określonymi w szczegółowych rozporządzeniach i przepisach dotyczących szkolnictwa wyższego i w prawie oświatowym.

U podłoża koncepcji kształcenia pedagogów i nauczycieli na Wydziale Studiów Edukacyjnych leży model edukacji krytyczno-kreatywnej, pobudzającej do innowacji, twórczości zarówno w procesie kreowania otaczającej rzeczywistości jak i radzenia sobie z wyzwaniami współczesnego świata.

Absolwent studiów pedagogicznych realizowanych na Wydziale Studiów Edukacyjnych UAM jest przygotowany teoretycznie i praktycznie do wykonywania zawodu pedagoga w różnych specjalnościach zawodowych i w placówkach o charakterze oświatowym, wychowawczym, opiekuńczym, kulturalnym, edukacyjnym, a także w sądownictwie, służbie zdrowia, instytucjach doradczych i terapeutycznych, w subsystemie poradnictwa i pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz działalności w sferze szeroko rozumianych usług społecznych.

Dysponuje rzetelną, obiektywną, wszechstronną wiedzą z wielu dyscyplin i subdyscyplin naukowych, potrafi identyfikować i rozwiązywać problemy nie tylko w zakresie swojej specjalności zawodowej, ale także te o charakterze ogólnospołecznym i w określonym kontekście kulturowym. Jest przygotowany do zbierania danych i opracowania wyników różnych badań a także do prowadzenia samodzielnych badań naukowych i przygotowywania publikacji. Jest także przygotowywany do szeroko rozumianej działalności prospołecznej związanej z aktywnym kreowaniem swojego środowiska życia i pracy. Rozwija się także jego motywację i umiejętności realizacji celów osobistych, samodoskonalenia, samokształcenia i edukacji ustawicznej. Absolwent kierunku pedagogika charakteryzuje się otwartością intelektualną oraz inteligencją emocjonalną, poprawnie posługuje się językiem jako uniwersalnym narzędziem komunikowania się, zna język obcy oraz nowoczesne środki przekazu informacji.

Wśród kompetencji absolwenta studiów pedagogicznych na WSE wyróżnia się kompetencje prakseologiczne, komunikacyjne, kreatywne, informatyczne, współdziałania i współpracy, etyczno-moralne.

Sylwetka absolwenta pedagogiki obejmująca wyżej wymienione kompetencje pedagogiczne, nabiera specyficznego kształtu w zależności od kształcenia specjalistycznego podejmowanego przez studentów w ramach konkretnych specjalności pedagogicznych realizowanych na WSE, które przygotowują do pracy w konkretnych zawodach, na określonych stanowiskach, w różnych placówkach szeroko rozumianej edukacji i oświaty.

Absolwent specjalności Poradnictwo i pomoc psychopedagogiczna posiada wiedzę o zjawisku pomagania, wspierania, radzenia w zróżnicowanych sytuacjach życiowych jednostki w obecnej skomplikowanej rzeczywistości społecznej, w której  ludzie czują się pozostawieni sami sobie ze swoimi problemami, są często zmuszeni do funkcjonowania bez zewnętrznego wsparcia tradycyjnych grup pierwotnych, Pomoc, poradnictwo coaching mogą być adresowane zarówno do osób w sytuacjach bezradności (realizacja celów terapeutycznych pomocy), w których ludzie coraz częściej poszukują rady specjalistów, może też służyć optymalizacji rozwoju jednostki oraz realizacji przez nią zadań życiowych i rozwojowych (realizacja celów profilaktyczno-promocyjnych pomocy).

Absolwent posiada wiedzę, umiejętności i kompetencje do prowadzenia działań pomocowych adresowanych do rożnych grup ludzi – rodzin, jednostek  w  toku rozwoju indywidualnego i zawodowego, jednostek z wybranymi grupami problemów społecznych. Absolwent specjalności to osoba świadoma siebie, celów które chce osiągnąć i kontekstu w jakim działa. Jest osobą zdolną do diagnozowania potencjału i zasobów kulturowych, psychicznych, społecznych tkwiącego w niej i osobach, którym pomaga oraz realnego świadczenia różnych form wsparcia i pomocy.

Absolwent po studiach na tym profilu posiada wiedzę (A), umiejętności (B) i kompetencje (C) z zakresu:

(A)

• zagadnień ogólnopedagogicznych, filozoficznych, psychologicznych, socjokulturowych niezbędnych do rozumienia rzeczywistości społeczno-edukacyjnej oraz związanych z nią aspektów pomocy psychopedagogicznej, poradnictwa, coachingu a także efektywnego w nich uczestnictwa
• ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę o źródłach i miejscu pedagogiki w systemie nauk oraz o jej przedmiotowych i metodologicznych powiązaniach z innymi dyscyplinami nauk, w szczególności w zakresie pomocy psychopedagogicznej, poradnictwa i coachingu
• zna terminologię używaną w pedagogice oraz jej zastosowanie w dyscyplinach pokrewnych na poziomie rozszerzonym, w szczególności w zakresie  pomocy psychopedagogicznej, poradnictwa i coachingu
• ma pogłębioną i uporządkowaną wiedzę o współczesnych kierunkach rozwoju pedagogiki, jej nurtach i systemach pedagogicznych, rozumie ich historyczne i kulturowe uwarunkowania, w szczególności w zakresie  pomocy psychopedagogicznej, poradnictwa i coachingu
• ma pogłębioną i uporządkowaną wiedzę na temat specyfiki przedmiotowej i metodologicznej pedagogiki (zna główne szkoły, orientacje badawcze, strategie i metody badań stosowanych w naukach społecznych i humanistycznych; zna mapę stanowisk i podejść metodologicznych; rozumie postulat wieloparadygmatyczności prowadzenia badań w pedagogice)
• ma pogłębioną wiedzę na temat rozwoju człowieka i jego funkcjonowania, oraz ich nieprawidłowości w cyklu życia, zarówno w aspekcie biologicznym, jak i psychologicznym oraz społecznym
• ma pogłębioną wiedzę o rodzajach więzi społecznych i o rządzących nimi prawidłowościach istotnych z punktu widzenia procesów edukacyjnych, w szczególności w zakresie pomocy psychopedagogicznej, poradnictwa i coachingu
• ma rozszerzoną wiedzę o różnych rodzajach struktur społecznych i instytucjach życia społecznego oraz ich przemianach, a także zachodzących między nimi relacjach istotnych z punktu widzenia procesów edukacyjnych, w szczególności procesów  pomocy psychopedagogicznej, poradnictwa  i coachingu w różnych jego wymiarach
• ma uporządkowaną wiedzę o kulturowych uwarunkowaniach procesów edukacyjnych i pomocowych
• ma uporządkowaną wiedzę o celach, organizacji i funkcjonowaniu instytucji edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych, pomocowych i terapeutycznych
• rozpoznaje problemy społeczne i zagrożenia egzystencjalne występujące we współczesnej rzeczywistości, jest zdolny do refleksji i analizy różnych aspektów funkcjonowania człowieka
• ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę na temat biologicznych, psychologicznych, społecznych, filozoficznych podstaw kształcenia i wychowania; rozumie istotę funkcjonalności i dysfunkcjonalności, harmonii i dysharmonii, normy i patologii
• ma uporządkowaną wiedzę na temat teorii wychowania, uczenia się i nauczania oraz innych procesów edukacyjnych i pomocowych
• ma pogłębioną wiedzę o rodzajach, cechach i funkcjach mediów i technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) w zastosowaniach edukacyjnych i pracy pedagoga świadczącego pomoc psychopedagogiczną (wirtualne platformy poradnicze, e-poradnictwo)
• ma uporządkowaną wiedzę na temat zasad i norm prawnych i etycznych – etyki zawodowej – zawodu pedagoga, doradcy, coacha
• zna i stosuje zabiegi profilaktyczne, które mogą pomóc w zapobieganiu szeroko pojętym zagrożeniom społecznym

(B)

• Posiada pogłębione umiejętności obserwowania, wyszukiwania i przetwarzania informacji na temat zjawisk społecznych rozmaitej natury, przy użyciu różnych źródeł oraz interpretowania ich z punktu widzenia edukacyjnych, społecznych czy  jednostkowych  problemów, potrafi diagnozować sytuacje życiowe osób potrzebujących pomocy i organizować współpracę wszystkich podmiotów socjalizacyjnych oraz inicjować działania pomocowe w warunkach niestandardowych. Potrafi prowadzić działania doradcze  i pomocowe  w sytuacjach bezradności osób potrzebujących
• Potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizy złożonych problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych, pomocowych i terapeutycznych, a także diagnozowania i projektowania działań praktycznych.
• Potrafi sprawnie porozumiewać się przy użyciu różnych kanałów i technik komunikacyjnych ze specjalistami w zakresie pedagogiki, jak i z odbiorcami spoza grona specjalistów, korzystając z nowoczesnych rozwiązań technologicznych.
• Potrafi w sposób klarowny, spójny i precyzyjny wypowiadać się w mowie i piśmie, posiada umiejętność konstruowania rozbudowanych ustnych i pisemnych uzasadnień na tematy dotyczące różnych zagadnień pedagogicznych z wykorzystaniem różnych ujęć teoretycznych, korzystając zarówno z dorobku pedagogiki, jak i innych dyscyplin naukowych.
• Posiada pogłębione umiejętności prezentowania własnych pomysłów, wątpliwości i sugestii, popierania ich rozbudowaną argumentacją w kontekście wybranych perspektyw teoretycznych, poglądów różnych autorów, kierując się przy tym zasadami etycznymi.
• Posiada rozwinięte umiejętności badawcze: rozróżnia orientacje w metodologii badań pedagogicznych, formułuje problemy badawcze, dobiera adekwatne metody, techniki i konstruuje narzędzia badawcze; opracowuje, prezentuje i interpretuje wyniki badań, wyciąga wnioski, wskazuje kierunki dalszych badań, w obrębie wybranej subdyscypliny pedagogiki.
• ma pogłębione umiejętności obserwowania, diagnozowania, racjonalnego oceniania złożonych sytuacji edukacyjnych oraz analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań, w szczególności w zakresie wybranego modułu specjalnościowego
• Ma pogłębione umiejętności obserwowania, diagnozowania i racjonalnego oceniania złożonych sytuacji edukacyjnych oraz analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań z zastosowaniem do wybranego modułu specjalnościowego.
• Potrafi sprawnie posługiwać się wybranymi ujęciami teoretycznymi w celu analizowania działań praktycznych zwłaszcza z zastosowaniem do wybranego modułu specjalnościowego.
• Potrafi generować oryginalne rozwiązania złożonych problemów pedagogicznych i prognozować przebieg ich rozwiązania oraz przewidywać skutki planowanych działań w określonych obszarach praktycznych w szczególności w zakresie wybranego modułu specjalnościowego. Potrafi efektywnie współpracować z jednostką i grupą, wspierać i stymulować rozwój osób potrzebujących, organizować ich środowisko społeczne
• Potrafi wybrać i zastosować właściwy dla danej działalności pedagogicznej sposób postępowania, potrafi dobierać środki i metody pracy w celu efektywnego wykonania pojawiających się zadań zawodowych, w szczególności w zakresie wybranego modułu specjalnościowego
• Potrafi twórczo animować prace nad własnym rozwojem oraz rozwojem uczestników procesów edukacyjno – wychowawczych oraz wspierać ich samodzielność w zdobywaniu wiedzy, a także inspirować do działań na rzecz uczenia się przez całe życie
• Potrafi pracować w zespole; umie wyznaczać oraz przyjmować wspólne cele działania; potrafi przyjąć rolę lidera w zespole przy odpowiednim wykorzystaniu wybranego modułu specjalnościowego
• Potrafi łączyć działania projektujące z realizacją wychowawczych i edukacyjnych form komunikacyjno – informacyjnych oraz stosować media i technologie informacyjno komunikacyjne (ICT) w edukacji
• Posiada pogłębione umiejętności językowe zgodne z wymogami określonymi dla poziomu B2+ Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego
• Zna i potrafi skutecznie stosować narzędzia związane z różnymi metodami pomocowymi
• Potrafi świadomie kreować autorski warsztat pedagoga, doradcy, coacha

(C)

• Ma pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju osobistego i profesjonalnego pedagoga
• Jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych i osobistych; wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w podejmowaniu indywidualnych i zespołowych działań profesjonalnych (także wymagających współpracy) w zakresie pomocy psychopedagogicznej, poradnictwa i coachingu
• Docenia znaczenie nauk pedagogicznych dla rozwoju jednostki i prawidłowych więzi w środowiskach społecznych, ma pozytywne nastawienie do nabywania wiedzy z zakresu studiowanej dyscypliny naukowej i budowania warsztatu pracy pedagoga
• Utożsamia się z wartościami, celami i zadaniami realizowanymi w praktyce pedagogicznej, odznacza się rozwagą, kreatywnością,  dojrzałością i zaangażowaniem w projektowaniu, planowaniu i realizowaniu działań pedagogicznych, w szczególności w zakresie pomocy psychopedagogicznej, poradnictwa i coachingu
• Jest przekonany o konieczności i doniosłości zachowania się w sposób profesjonalny i przestrzegania zasad etyki zawodowej; dostrzega i formułuje problemy moralne i dylematy etyczne związane z własną i cudzą pracą; poszukuje optymalnych rozwiązań i możliwości korygowania nieprawidłowych działań pedagogicznych, w szczególności w zakresie pomocy psychopedagogicznej, poradnictwa i coachingu
• Odznacza się odpowiedzialnością za własne przygotowanie do pracy, podejmowane decyzje i prowadzone działania oraz ich skutki, czuje się odpowiedzialny wobec ludzi, dla których dobra stara się działać, wyraża taką postawę w środowisku specjalistów i pośrednio modeluje to podejście wśród innych
• Jest wrażliwy na problemy edukacyjne, gotowy do komunikowania się i współpracy z otoczeniem, w tym z osobami niebędącymi specjalistami w danej dziedzinie, oraz do aktywnego uczestnictwa w grupach i organizacjach realizujących działania pedagogiczne, w szczególności w zakresie pomocy psychopedagogicznej, poradnictwa i coachingu

Proponowane studia umożliwiają nabycie wiedzy, umiejętności i kompetencji w zakresie szeroko rozumianej pomocy psychopedagogicznej, poradnictwa i coachingu w tym zagadnień związanych z profilaktyką społeczną, diagnozowaniem potrzeb oraz świadczeniem pomocy i formalnego wsparcia osobom w różnych kategoriach wiekowych:

1. dzieciom i młodzieży (głównie funkcjonującym w systemie edukacji ogólnodostępnej) – doradztwo w problemach indywidualnych wynikających z trudności w realizacji zadań edukacyjnych, poradnictwo w zakresie zaburzeń komunikacji i relacji społecznych w rodzinie i grupach
2. osobom dorosłym w funkcjonowaniu w zróżnicowanych rolach społecznych – rodzinnych i pedagogicznych

Specjalność ta adresowana jest do osób zainteresowanych działalnością w zakresie szeroko pojętej pomocy psychopedagogicznej, poradnictwa, coachingu, tj. w zakresie diagnozowania potrzeb osób wymagających wsparcia, organizowania i realizowania działań wspomagających różne kategorie osób potrzebujących a także działań profilaktycznych w tym zakresie. Uzyskana wiedza, umiejętności i kompetencje mogą przyczynić się także do budowania warsztatu autodiagnostycznego i autopomocowego refleksyjnego pedagoga.

Absolwent tego profilu posiada kompetencje do pracy na stanowisku pedagoga w następujących placówkach:

• szkołach różnego typu ^[1]
• poradniach różnego typu np. poradniach psychologiczno-pedagogicznych, rodzinnych
• instytucjach wspierających dzieci i rodziców: np. Ośrodkach Pomocy Rodzinie, Powiatowych Centrach Pomocy Rodzinie, poradniach rodzinnych
• ośrodkach adopcyjno-opiekuńczych
• ośrodkach dziennego wsparcia dla dzieci i młodzieży (świetlice środowiskowe i socjoterapeutyczne), domach dziecka, domach matki i dziecka
• instytucjach pomocy osobom doświadczającym kryzysu w rodzinie (schroniska, centra interwencji kryzysowej, ośrodki dla ofiar przemocy w rodzinie, pomoc samotnej matce itd.)
• instytucjach wsparcia osób zmarginalizowanych np. bezdomnych instytucjach profilaktyki, punktach konsultacyjnych i doradczych na stanowisku pedagoga, konsultanta, asystenta d/s pomocy rodzinie, jednostce w sytuacjach trudnych
• organizacjach pozarządowych, fundacjach i stowarzyszeniach działających na rzecz pomocy społecznej, ośrodkach poradnictwa obywatelskiego

Podstawa prawna Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia  12.03. 2009 (Dz. U. 2009 Nr 50 Poz. 400); Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003 (Dz. U 2003 Nr 11 Poz.114), Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 14 lutego 2005 (Dz.U z dn 4 marca 2005).

Ponadto Absolwent może wykorzystywać warsztat pracy coachingowej:

• w ramach prowadzenia szkoleń, konsultacji, treningów czy warsztatów związanych z problematyką edukacji, adresowanych do grona pedagogów, nauczycieli, rodziców
• w ramach wspomnianych form aktywności adresowanej do osób pragnących inwestować w rozwój osobisty i  związany z rolą zawodową pedagoga

Podsumowując Absolwent kończący studia na specjalności Poradnictwo i pomoc psychopedagogiczna powinien posiadać następujące kompetencje:

• interpersonalne- budowane w oparciu o wiedzę pedagogiczną oraz własne doświadczenia w praktyce społecznej
• diagnostyczne i metodyczne- do podejmowania działań pomocowych w trudnych sytuacjach społecznych dotyczących wybranych kategorii osób i grup społecznych
• interpretacyjno-prognostyczne- związane z tworzeniem i realizowaniem programów pomocowych oraz wykorzystywaniem odpowiednich metod, technik i narzędzi badawczych w ich późniejszej realizacji (postawy poszukujące, badawcze)
• organizacyjne- związane z planowaniem, realizowaniem i ewaluowaniem działań podejmowanych w zakresie pomocy psychopedagogicznej, poradnictwa, coachingu
• autokreacyjne- przejawiające się w autorefleksji pedagogicznej, umiejętności trafnego diagnozowania własnych emocji, w ewaluacji własnych dokonań oraz gotowości do zabiegów naprawczych w sytuacji kompetencyjnych niedomagań.

Na proponowaną  specjalność przyjmujemy absolwentów po wszystkich kierunkach studiów licencjackich.  Osoby, które nie uzyskały przygotowania pedagogicznego w  toku studiów licencjackich, a zamierzają podjąć pracę w instytucjach podlegających Ministerstwu Edukacji Narodowej, zobligowane będą do jego uzupełnienia w trybie indywidualnym zgodnie ze standardami obowiązującymi na WSE.

Absolwent jest przygotowany do podjęcia studiów trzeciego stopnia i studiów podyplomowych.